Ο εξωδικαστικός μηχανισμός έχει αναδειχθεί ως ένα από τα βασικά εργαλεία ρύθμισης χρεών και οφειλών στην Ελλάδα, ιδιαίτερα για όσους αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες. εξωδικαστικός μηχανισμός παραδείγματα.
Είτε πρόκειται για φυσικά πρόσωπα είτε για επιχειρήσεις, η εξωδικαστική διαδικασία επιτρέπει τη διευθέτηση οφειλών προς τράπεζες, δημόσιες υπηρεσίες (Εφορία, Ασφαλιστικά Ταμεία) και άλλους πιστωτές, χωρίς την ανάγκη μακροχρόνιων δικαστικών διαδικασιών.
Σε αυτό το άρθρο, θα επικεντρωθούμε σε παραδείγματα εφαρμογής του εξωδικαστικού μηχανισμού, παρουσιάζοντας πώς λειτούργησε στην πράξη, ποια ήταν τα βήματα και τα αποτελέσματα. Επίσης, θα αναλύσουμε τις περιπτώσεις όπου η εξωδικαστική ρύθμιση μπορεί να αποτελεί την ιδανική επιλογή, καθώς και τα σημεία στα οποία πρέπει να είναι προσεκτικός ο οφειλέτης.
Στόχος: Να προσφέρουμε μια ρεαλιστική εικόνα για το πώς ο εξωδικαστικός μηχανισμός μπορεί να οδηγήσει σε ρύθμιση χρεών και ενδεχόμενη διαγραφή οφειλών, ώστε να εκτιμήσετε αν η εξωδικαστική διαδικασία ταιριάζει στις δικές σας ανάγκες.
Τι είναι ο εξωδικαστικός μηχανισμός;
Πριν περάσουμε στα παραδείγματα εφαρμογής, ας κάνουμε μια σύντομη ανασκόπηση για το τι είναι ο εξωδικαστικός μηχανισμός.
- Ορισμός: Πρόκειται για μια ηλεκτρονική, εξωδικαστική πλατφόρμα όπου ο οφειλέτης (φυσικό πρόσωπο ή επιχείρηση) μπορεί να υποβάλει αίτηση για διακανονισμό οφειλών.
- Βασικός στόχος: Η ταχύτερη, οικονομικότερη και συλλογική αντιμετώπιση των χρεών, σε αντίθεση με τη χρονοβόρα δικαστική οδό.
- Διαδικασία: Μέσω της πλατφόρμας (συχνά αποκαλούμενη και ως «πλατφόρμα εξωδικαστικού μηχανισμού»), οι πιστωτές λαμβάνουν τα στοιχεία του οφειλέτη και καταθέτουν προτάσεις ρύθμισης ή διαγραφής χρεών (π.χ. διαγραφή τόκων, επιμήκυνση αποπληρωμής, κ.λπ.).
- Νομικό πλαίσιο: Συνδέεται με τον νέο πτωχευτικό νόμο και εντάσσεται στη συνολικότερη προσπάθεια για μείωση των «κόκκινων δανείων» και εξομάλυνση των υπερχρεωμένων νοικοκυριών κι επιχειρήσεων.
Γιατί είναι σημαντικό να δούμε παραδείγματα;
Η θεωρία είναι χρήσιμη, αλλά όταν εξετάζουμε την ερώτηση “Συμφέρει ο εξωδικαστικός μηχανισμός;” (ένα ερώτημα που αναλύσαμε σε προηγούμενο άρθρο), πολλές φορές οι αληθινές ιστορίες και τα πραγματικά παραδείγματα μάς βοηθούν να αντιληφθούμε πώς λειτουργεί η διαδικασία στην πράξη. Μέσα από τις εμπειρίες άλλων οφειλετών:
- Θα κατανοήσουμε ποια ήταν η αρχική οικονομική κατάσταση και ποια τα τελικά αποτελέσματα της ρύθμισης.
- Θα δούμε βήμα-βήμα τη διαπραγμάτευση με τους πιστωτές, τις πιθανές παγίδες και τα πλεονεκτήματα που προέκυψαν.
- Θα αναγνωρίσουμε ότι κάθε περίπτωση είναι μοναδική, αλλά συχνά υπάρχουν κοινά σημεία αναφοράς (π.χ. οφειλές σε τράπεζες, ΕΦΚΑ, Εφορία κ.ο.κ.).
Εξωδικαστικός μηχανισμός παραδείγματα
Παράδειγμα 1: Φυσικό πρόσωπο με πολλαπλά καταναλωτικά δάνεια
Αρχική κατάσταση
- Ο κ. Νίκος είναι ιδιωτικός υπάλληλος με ετήσιο εισόδημα περίπου 15.000 ευρώ.
- Διαθέτει καταναλωτικά δάνεια σε δύο διαφορετικές τράπεζες, τα οποία έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα λόγω μειωμένου μισθού και αυξημένων προσωπικών εξόδων.
- Επιπλέον, έχει μια μικρή οφειλή προς την Εφορία (από εκκρεμή ρύθμιση παλιότερων φορολογικών δηλώσεων).
Βήματα στην εξωδικαστική διαδικασία
- Συλλογή στοιχείων: Ο κ. Νίκος συγκέντρωσε όλα τα οικονομικά του δεδομένα (μισθοδοσία, οφειλές, εκκαθαριστικά Εφορίας) για να τα καταθέσει στην ηλεκτρονική πλατφόρμα.
- Υποβολή αίτησης: Μέσω της πλατφόρμας, δήλωσε τις τράπεζες και το Δημόσιο ως πιστωτές, καταθέτοντας τη σχετική τεκμηρίωση.
- Ανάλυση και πρόταση ρύθμισης: Οι τράπεζες αξιολόγησαν το προφίλ του. Αρχικά, πρότειναν μια δόση αρκετά υψηλή, που ο κ. Νίκος αδυνατούσε να καλύψει. Στη συνέχεια, διαπραγματεύτηκε μέσω του μηχανισμού χαμηλότερη μηνιαία δόση, επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής (από 5 σε 8 έτη) και μερική διαγραφή τόκων.
- Συμφωνία και αποδοχή: Τελικά, οι πιστωτές συμφώνησαν σε μειωμένο επιτόκιο για τα καταναλωτικά δάνεια. Για την οφειλή στην Εφορία, ο κ. Νίκος εντάχθηκε ταυτόχρονα σε μια ρύθμιση πολλών δόσεων. Με αυτόν τον τρόπο, διασφάλισε ότι μπορεί να ανταποκριθεί στις πληρωμές.
Αποτέλεσμα
- Μειώθηκε σημαντικά η μηνιαία οικονομική επιβάρυνση.
- Γλίτωσε από περαιτέρω χρέη που θα συσσωρεύονταν λόγω τόκων υπερημερίας.
- Απέφυγε δικαστικές διαδικασίες ή κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων.
Επίλογος Παραδείγματος: Αυτή η περίπτωση δείχνει πώς ένας ιδιώτης με “κόκκινα” καταναλωτικά δάνεια μπορεί να ρυθμίσει τα χρέη του προτού η κατάσταση επιδεινωθεί, πετυχαίνοντας βιώσιμες δόσεις και μια πιθανή διαγραφή οφειλών (τουλάχιστον σε τόκους).
Παράδειγμα 2: Μικρή επιχείρηση με οφειλές σε τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία
Αρχική κατάσταση
- Μια μικρή οικογενειακή επιχείρηση με δραστηριότητα στο λιανικό εμπόριο βρέθηκε σε δεινή οικονομική θέση μετά από πτώση του κύκλου εργασιών της.
- Οι οφειλές αφορούσαν δάνεια από δύο τράπεζες (ποσό περίπου 150.000€), καθυστερημένες εισφορές σε ασφαλιστικό ταμείο (ΕΦΚΑ) και ληξιπρόθεσμους λογαριασμούς ρεύματος.
- Οι ιδιοκτήτες σκέφτονταν ακόμα και το ενδεχόμενο πτώχευσης, ωστόσο αποφάσισαν να δοκιμάσουν τον εξωδικαστικό μηχανισμό.
Διαδικασία ένταξης
- Προετοιμασία φακέλου: Συγκέντρωσαν τα λογιστικά βιβλία, τις καταστάσεις ΦΠΑ, τα τελευταία εκκαθαριστικά, τα οικονομικά στοιχεία της εταιρείας και τα έσοδα-έξοδα.
- Υποβολή στην πλατφόρμα: Έκαναν εγγραφή στην πλατφόρμα εξωδικαστικού μηχανισμού, δηλώνοντας αναλυτικά την κατάσταση των χρεών τους.
- Αξιολόγηση από πιστωτές: Οι τράπεζες και το ασφαλιστικό ταμείο έλαβαν αυτοματοποιημένα ειδοποιήσεις για την αίτηση. Η πρόταση που κατατέθηκε ήταν επιμήκυνση αποπληρωμής στα 10 χρόνια, με μείωση επιτοκίου και τμηματική διαγραφή προστίμων και προσαυξήσεων.
- Διαπραγμάτευση: Οι τράπεζες αρχικά ζήτησαν προσωπικές εγγυήσεις. Μετά από συζητήσεις, συμφώνησαν σε προσημείωση κάποιου ακινήτου χαμηλότερης αξίας, αντί για κατάσχεση εμπορευμάτων ή της κύριας κατοικίας των ιδιοκτητών.
Αποτέλεσμα
- Το τελικό σχέδιο ρύθμισης προέβλεπε μικρότερες μηνιαίες δόσεις, επιτρέποντας στην επιχείρηση να συνεχίσει τη λειτουργία της.
- Παράλληλα, η επιχείρηση κατάφερε να κρατήσει τους υπαλλήλους της, καθώς δεν χρειάστηκε να μπει σε διαδικασία πτώχευσης ή εκκαθάρισης.
- Η επιτυχής ρύθμιση των οφειλών προς τον ΕΦΚΑ εξασφάλισε και τη συνέχιση της ασφαλιστικής κάλυψης των ιδιοκτητών.
Παράδειγμα 3: Ιδιοκτήτης ακινήτου με υποθήκη σε κόκκινο δάνειο
Αρχική κατάσταση
- Η κα Μαρία είχε λάβει στεγαστικό δάνειο για αγορά κατοικίας προ ετών. Λόγω ξαφνικής απώλειας εργασίας, άρχισε να καθυστερεί τις δόσεις.
- Με τον χρόνο, το δάνειο πέρασε στην κατηγορία των “κόκκινων δανείων”, και η τράπεζα ξεκίνησε διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, απειλώντας με πλειστηριασμό της κύριας κατοικίας.
- Αναζητώντας λύση, εξετάστηκε η δυνατότητα αίτησης στον εξωδικαστικό μηχανισμό, παρότι υπήρχαν παράλληλα οφειλές και στο Δημόσιο (ένας μικρός ΕΝΦΙΑ που δεν είχε εξοφληθεί).
Η πορεία στον εξωδικαστικό μηχανισμό
- Υποβολή ηλεκτρονικής αίτησης: Η κα Μαρία καταχώρισε στην πλατφόρμα όλες τις οφειλές της, συμπεριλαμβανομένου του στεγαστικού δανείου.
- Επικαιροποίηση στοιχείων: Παρουσίασε το νέο οικονομικό της προφίλ (το μειωμένο εισόδημα λόγω ανεργίας), πιστοποιώντας ότι μπορεί να συνεισφέρει ένα συγκεκριμένο ποσό μηνιαίως.
- Διαπραγμάτευση: Η τράπεζα, αντί να προχωρήσει άμεσα σε πλειστηριασμό, δέχθηκε να εξετάσει την περίπτωση επιμήκυνσης του δανείου. Προτάθηκε επίσης χαμηλότερο επιτόκιο και “κούρεμα” των συσσωρευμένων τόκων υπερημερίας.
- Τελική ρύθμιση: Η νέα συμφωνία προέβλεπε ότι η κα Μαρία θα πληρώνει μια δόση περίπου 30% μικρότερη από την αρχική, με πιθανότητα αυξομείωσής της αν βρει σταθερή δουλειά στο μέλλον.
Αποτέλεσμα
- Προσωρινά σώθηκε η πρώτη κατοικία της, καθώς “πάγωσαν” οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης.
- Η κα Μαρία κέρδισε πολύτιμο χρόνο, κατά τον οποίο μπόρεσε να βρει εργασία και να συνεχίσει να αποπληρώνει τη ρύθμιση.
Συμπέρασμα Παραδείγματος: Παρότι η προστασία της πρώτης κατοικίας μέσω του Νόμου Κατσέλη έχει αλλάξει, ο εξωδικαστικός μηχανισμός μπορεί, σε ορισμένες περιπτώσεις, να εξασφαλίσει μια ρεαλιστική ρύθμιση για το στεγαστικό δάνειο και να αποτρέψει βίαιες διαδικασίες.
Για ποιους είναι κατάλληλος ο εξωδικαστικός μηχανισμός;
Μέσα από τα παραπάνω παραδείγματα, αντιλαμβανόμαστε ότι ο εξωδικαστικός μηχανισμός δεν είναι μία μονοδιάστατη διαδικασία, αλλά μπορεί να λειτουργήσει:
- Για ιδιώτες με καταναλωτικά/στεγαστικά δάνεια.
- Για επιχειρήσεις οποιουδήποτε μεγέθους, που αντιμετωπίζουν σοβαρά θέματα ρευστότητας ή κινδυνεύουν με πτώχευση.
- Για περιπτώσεις πολλαπλών οφειλών (π.χ. χρέη σε τράπεζες, Δημόσιο, Ασφαλιστικά Ταμεία), όπου ο οφειλέτης θέλει να βρει μία συνολική λύση.
Η βασική προϋπόθεση είναι πάντα η ειλικρινής και πλήρης δήλωση της οικονομικής κατάστασης, η δυνατότητα (ακόμα και περιορισμένη) αποπληρωμής ενός μέρους του χρέους και η μη συστηματική καταχρηστική συμπεριφορά εκ μέρους του οφειλέτη.
